Zendamateur
- Details
- Geschreven door: André Berends
- Hits: 1657
Om een zender op een computer te kunnen aansluiten zijn er verschillende soorten en typen interfaces, varierend van zelfbouw (eenvoudig voorbeeld te vinden op Meteor Scatter & EME) tot koop dingen die alles via USB kunnen afhandelen.
Het voorbeeldje is een erg eenvoudig dingetje dat alleen de PTT en audio van en naar de zender afhandeld waarbij er wel een galvanische scheiding tussen PC en zender voor de PTT lijn. Van aansturen ('cat-control') van de zender is dus geen enkele sprake. Op deze manier kun je heel eenvoudig toch vlug actief zijn met programma's als Ham Radio Deluxe , WSJT-X, MSHV en veel meer. Helaas wel met beperkingen omdat er geen mogelijk is om de frequentie van de zender door de PC te laten aanpassen en zo ook geen terugkoppeling van zender naar PC of alles wel juist is ingesteld. CAT-control werkt dus niet.
Wil je wel die CAT-control zul je meerdere aansluitingen moeten realiseren. Dit zou met een 2e COM-poort kunnen, maar de hedendaagse computers (en laptops) hebben geen fysieke COM-poort meer aan boord.
Nu kun je dit dus oplossen met een complete interface zoals de MicroHAM USB III (voor zover ik nu kan na gaan uit productie) en de Yaesu SCU-17.
Nadeel van de MicroHAM is dat je een 'router' programma moet installeren en dan virtuele COM-poorten moet creeren maar ook dat deze een externe 12Volt voeding nodig heeft. Als dit eenmaal werkt, werkt het ook naar behoren.
De Yaesu SCU-17 heeft dit dus niet. Die sluit je aan en dan heb je direct 2 com-poorten en een USB geluidskaart ter beschikking voor je HAM-software. (Zie noot onderaan!)
Hieronder een fototje van beide interfaces naast elkaar, kwa afmetingen lijken ze sterk op elkaar:
De 'K' op de MicroHam (rechts) staat voor 'Kenwood', ik gebruik deze interface in combinatie met mijn Kenwood TS-570d en allerhande software voor activiteiten op HF. Ik heb er ook nog één voor gebruik met mijn Yaesu FT-736r, en raad eens...? Jups, daar staat een 'Y' op. Hoewel de Yaesu FT-736r één van de eerste 'CAT-controlled' tranceivers is, is de leeftijd van deze set die functionaliteit wel beperkt.
Ook had ik die 'Y'-MicroHAM in gebruik met mijn Yaesu FT-818nd en nam het onder andere mee op vakantie's en dergelijke. Na het 'probleempje' van een weerstandje en een zekeringetje leek het me beter over te stappen naar een Yaesu SCU-17 (links op de foto hierboven).
De voordelen van deze interface t.o.v. MicroHAM is dat het 'plug & play' is (dus geen 'router' software nodig), en geen externe voeding vereist. Nadeel is dat de SCU-17 alleen werken kan met een lijstje Yaesu tranceivers, en eigenlijk vind ik dit weer een voordeel. Je weet zeker als je de manual volgt dat het ook zal werken. Het zelfde heb ik ook met fotografie spullen, ik heb alles van het merk Canon met uitzondering van een ring-flitser.
Eigenlijk zijn beide interfaces functioneel gelijk aan elkaar. De MicroHAM is door middel van inwendige jumpers te configureren voor Kenwood, Yaesu, Icom en andere merken en voorziet in een USB geluidskaart met 1 of 2 com-poorten. Die jumpers bepalen het RS-232 niveau naar de betreffende tranceiver toe.
De bekabeling tussen de MicroHAM en je tranceiver kun je kant-en-klaar kopen, maar als je een beetje handig bent met een soldeerbout kun je deze zelf maken, en dat loont best wel. De schema's hiervoor kun je uit de router software halen (wel eerst even 'downloaden' in de router).
De Yaesu SCU-17 is kant-en-klaar om aan te sluiten op (in mijn geval) de Yaesu FT-818nd, je krijgt de USB kabel de Mini-DIN6 connection kabel en een D-SUB 9 seriele kabel er bij.
Waar je zelf nog voor zorgen moet is de CAT-interface (CT-62) kabel, maar zou je eventueel zelf ook kunnen maken. Simpel een level-converter zoals een MAX-232, een D-SUB 9 seriële connector, wat kabel en een 8 pens mini-din en je bent klaar. Gelukkig had ik de CT-62 kabel liggen om de FT-818nd te kunnen programmeren. Belangrijke tip: verzeker je er van dat je de te gebruiken tranceiver ook uit staat als je de bekabeling er op aan sluit! (aldus een ervarings deskundige). De level converter wordt wel vanuit de tranceiver gevoed.
Samen gevat doen kwa werking beide interfaces niet voor elkaar onder, de voor- en nadelen wegen weinig tegen elkaar op als je alleen Yaesu tranceievers hebt. En toch heb ik een lichte voorkeur voor de SCU-17 in combinatie met mijn FT-818nd juist omdat deze vanuit de USB poort op de computer gevoed wordt.
Naast de MicroHAM en SCU-17 zijn er ook andere interfaces zoals een SB-2000 maar hier heb ik geen ervaringen mee.
Aanvulling (tnx René): Kwa prijs zijn de SCU-17 en MicroHAM gewoon aan de dure kant, de SB2000 is daarin goedkoper. Werking van alle interfaces zal gelijk zijn. Ook is de bekabeling tussen de MicroHAM tranceiver bij koop gewoon prijzig en loont zelfbouw zeker, in tegenstelling tot de bekabeling tussen de SB2000 en een tranceiver. Die is gewoon een stuk goedkoper.
Noot 13 oktober 2024; Met de meest recente updates voor Windows 10 (en 11) heb je voor de SCU-17 een driver nodig van SiLabs. Ik vond die erg lastig te vinden, dus staat hij nu ook hier. Gebruik op eigen risico! De zip die je download moet je uitpakken en op vindbare plek neer zetten. Vervolgens in Apparaatbeheer (WIndows-X en dan apparaatbeheer) kun je de drivers voor de SCU-17 seriele poorten installeren.
Update 8 juni 2025: Na mijn avontuur met mijn FT-818 in combinatie met de MicroHAM USB III had ik de overstap gemaakt naar de SCU-17 van Yaesu.
Gaande weg is deze interface mij steeds beter gaan bevallen, zodat ik besloten heb een 2e aan te schaffen. Zo gedacht, zo gedaan...
Sinds gisteren staat hier nu een 2e SCU-17 interface op de plank welke net als de eerste mijn FT-891, FT-818 en de FT-736r kan aansturen. Nu kan ik in theorie 2 traceivers tegelijk bedienen en op HF en VHF/UHF tegelijk QRV zijn. Voor die 2e 'station' heb ik een oudere laptop bij het scherm gegrepen en hiervoor klaar gemaakt.
Mogelijk dat ik één van de 2 MicroHAM USB III interfaces in de verkoop doe.
- Details
- Geschreven door: André Berends
- Hits: 1162
Vervolg op Portabel radio actief....? (deel 4)
Intussen is mijn koffertje weer wat veranderd. Tot afgelopen maand had ik banaan-stekkerbussen in gebruik om mijn FT-818nd van 12Volt te kunnen voorzien. Afgelopen jaren had ik al eens eerder gekeken naar PowerPoles, maar nu moest er maar eens van komen, zie Anderson Powerpoles (1) en verder.
Mijn koffer heeft 2 12V/7Ah accu's die ik eerder met een stevige kroonsteen op de laadcontroller had aangesloten. In deel 3 van dit hoofdstuk had je al kunnen lezen dat de laad-controller vervangen is door een exemplaar van DF-Robot. Het eerste wat ik nu gedaan heb is deze verbinding helemaal met powerpoles te gaan uitvoeren, zie foto hier links onder:
Je ziet dat ik de bedrading van de accu vasthoud en dat je 2x een koppeling ziet tussen Powerpole stekkers.
Dat de plus-kabel van de accu's ook zijn voorzien van een 5A zekering is ook zichtbaar. Stukje extra beveiliging zeg maar. Je ziet trouwens links in de zijwand van de koffer ook nog een stekker zitten. Deze gebruikt ik om met een 18Volt laptop lader de accu's te kunnen laden alsof het een zonnepaneel is.
Voordeel hiervan is dat ik de accu erg simpel los kan halen en eventueel buiten de koffer kan gebruiken om bijvoorbeeld na een wandeling ook met 6Watt uit de FT-818nd QRV kan zijn. Werk je op interne accu van de FT-818nd dan komt er niet meer dan 2.5Watt uit deze zender. Een losse accu kun je dan eenvoudig mee nemen. Ook de lader van de accu's heb ik van van PowerPoles voorzien, nu is het een kwestie van stekkers los, andere stekkers vast en laden maar.
Zo zie je dus: powerpoles heeft best veel voordelen en je kunt vrijwel geen mis-aansluiting maken (plus en min omdraaien dus) met 12Volt zodat je geen schade hebt.
Alleen het paneeltje dat ik nog in de koffer heb om de FT-818nd aan te kunnen sluiten was nu nog van banaan-stekkerbussen. Opnieuw kon de 3D printer aan het werk gezet worden om daarvoor een chassis te printen voor 4 maal powerpoles. (link hiervan moet ik weer even opzoeken).
Nadat het chassis geprint was (in wit PETG) moest deze nog in het paneel gezet worden.
Helaas waren de gaten voor de banaan-bussen net iets te ver uit elkaar om die helemaal weg te laten vallen achter het chassisdeel. Dus zit er maar één ding op: paneel hememaal opnieuw maken.
Helaas had de plaat aluminium een streep van watervast stift er op die lastig weg te schuren was. Met brede schilderstape heb ik de aluminium plaat afgeplakt en kon zo netjes de uitsparingen bepalen die ik daarna met een dremeltje + slijpschijfje er uit slijpen kon. Veel vlotter dan veel gaatjes boren en vijlen.
Verder vond ik het ook best handig er nog een led-stripje in de koffer te plakken zodat ik in het donker iets van licht heb om spulletjes op te ruimen of het logboek in te vullen. Die led-strip is van een schakelaartje voorzien zodat die ook uit kan.
Verder om de klem-spannig van beide accu's te kunnen bekijken heb ik een 3 digit digitaal voltmetertje geplaatst die met een druk op een maak-kontact even de klemspanning laat zien (zolang het druk-knopje is ingedrukt. Leuk is dat de voltmeter laat zien dat de spanning 0.1Volt zakt als de leds branden).
Foto rechts het voorlopige eindresultaat.
Het grote grijze vak kan gebruikt worden om de FT-818nd, LDG tuner en SCU-17 interface in op te bergen, en er is ook nog een beetje ruimte over om beide portofoons FT1XDE en FT5D in te kunnen opbergen.
Al-met-al kan ik hier wel een dag mee vooruit in het veld of op vakantie.
Eventueel zou ik ook een QRP (=laag vermogen) WSPR zender van QRP-Labs mee kunnen nemen in het veld om te kijken waar die allemaal gehoord wordt.
Ideeën zat,nu nog lekker weer en de tijd om het allemaal maar eens te doen.
Maar dat komt vanzelf wel, eerstkomende mogelijkheid is een vakantie in Tirol, in het paatsje Fließ.
Vervolg: Portabel radio actief....? (deel 6)
- Details
- Geschreven door: André Berends
- Hits: 937
Vervolg van: Anderson Powerpoles (1)
Aangezien ik nu ook mijn TS-570d, FT-736r, TM-V7e en ook de FT-818nd van Powerpoles heb voorzien leek het mij logisch om ook de voeding die deze tranceivers voedt ook te gaan voorzien van powerpole aansluiting.
Hierbij komt ook mijn 3D printer mooi van pas: M22 chassis houder voor 1 setje powerpoles. Om deze chassis houder te monteren moet je een gat boren van zeker 22mm en er een moer achterop draaien.
Gelukkig zit er bij de 3D bestanden er ook één voor die M22 moer.
De Powerpoles schuif je zo in die houder, maar dan zit die nog niet vast. Het 3D ontwerp heeft gelukkig borggaatjes om er een M2.5 boutje door te kunnen steken. Echter zijn de boutjes nooit op exact de juiste lengte, dus een dremeltje met een slijpschijfje bood uitkomst. Ook het moertje moest nog in het chassisdeel geklemd worden (anders past de moer er niet meer overheen) en daar kon een soldeerbout bij helpen. Met de soldeerbout het moertje goed heet maken en dan zo het geprinte plastic in druken. Vast = vast...
Het monteren in de voeding (een K-Pro SPS8400) zelf was zo gebeurd, als je een tapse boor hebt die groot genoeg is heb je aan de achterkant zo een gat van ongeveer 22mm. Het bedraden van die aansluiting achterop de voeding was wat lastiger. Ik wilde de banaan-stekkerbussen aan de voorkant wel kunnen blijven gebruiken, dus de powerpoles moeten hierop worden aangesloten. De bouten aan de achterkant van de banaan-stekkerbussen zijn net lang genoeg om de moeren met de extra bedrading vast te kunnen draaien, maar dat had nogal wat wurg-werk nodig. Het eindresultaat is best netjes te noemen:
Nu ook nog op zoek naar een powerpole verdeeldoos, en ik heb enkelen gezien die best aan de prijs zijn (van RigRunner en MFJ, helaas €150 en hoger), maar wel met afzonderlijk afgezekerde aansluitingen. Wel zo fijn lijkt me.
Afgelopen week heb ik in Engeland bij Sotabeams een kitje gevonden en besteld: "Powerpole Fused DC connector Box" en wellicht bestel ik in de toekomst er nog 1 of 2 bij maar één van de duurdere 'jongens' sluit ik nu ook zeker nog niet uit. Nu eerst wachten op PostNL met een rekening voor inklaring en BTW kosten voordat ik het pakketje mag ontvangen of ophalen bij de lokale Post NL afhaalpunt.
De 'grote PowerPole transitie' is hier in gang gezet, en ik begin steeds enthousiaster te worden van die dingen. Niet dat banaan-stekker verbindingen per definitie slecht zijn, maar Powerpoles heeft voor mij gewoon meer voor- dan nadelen.
Nu moet ik wel bekennen dat Sotabeams een Engelse interessante webshop is met veel bruikbare radio-amateur spulletjes voor primair QRP (laag vermogen) spulletjes. SOTA staat voor 'Summits On The Air', 'bergtoppen op de radio'. Dan kun je gewoon moeilijker QRO (hoog vermogen) spullen mee nemen omdat QRP gewoon veel lichter en compacter is en zal zijn. Voor QRO moet je gewoon ook stevige voedingen/accu's mee sjouwen of een gewichtige aggregaat. Nog afgezien het gewicht dat een QRO zender met zich mee brengt. En zeg nu zelf: bergtoppen hebben vrijwel nooit een auto-weg naar de top, toch? Dus dan is het lopen met een rugtas met spulletjes er in naar boven.
- Details
- Geschreven door: André Berends
- Hits: 864
Om je zenders (en andere apparatuur) van 13.8Volt te voorzien gebruikte ik altijd de wereld beroemde, of juist beruchte, banaanstekker verbindingen.
Op zich een prima manier om die 13.8Volt die alle radio apparatuur nodig heeft aan te kunnen sluiten. Echter heeft deze manier van 'stroomverdeling' één groot nadeel: je kunt de plus en min polen heel eenvoudig verwisselen zodat het apparatuur dat je wilde aan sluiten een 'negatieve' spanning voor zijn kiezen krijgt. Dit is mij gelukkig nog niet overkomen, maar vroeg of laat overkomt het je en dan zit je met een apparaat waaruit alle technische rook is verdwenen. Want iedere techneut weet dat electronica werkt op technisch rook; als dat eenmaal uit het apparaat weg is, doet ie het niet meer ;)
Ook hier op een (voor mij) bekende forum de vraag gesteld en daarop diverse antwoorden op gekregen. Over het algemeen is men daar zeer te spreken over Anderson Powerpoles, maar ook een enkeling die toch liever andere aansluitingen gebruikt.
Wat zijn nu die powerpoles? Dit zijn stekkers die je op een draad perst met een krimptang, soldeerd of beiden (solderen EN krimpen).
Op de foto rechts zie je 2 powerpoles aan elkaar vast geklemd. Een zwarte (min) en een rode (plus). Je kunt deze stekkers bij verschilende levernaciers bestellen, ik heb deze bij SDR shop besteld. Je hebt ze in verschillende 'smaken'; 15A, 30A, 45A (stroom) en verschillende kleuren naast rood en zwart.
Ik heb voor de APP-30 (30 Ampère) gekozen omdat mijn korte golf tranceiver (Kenwood TS-570d) maximaal 20A van de voeding vraagt bij 100 Watt zendvermogen en ik dan de APP-45 overkill vind. Achteraf bleek dat de voedingskabel voor deze tranceiver niet in de contacten van de APP-30 past, dus toch de APP-45 bestellen.
Gelukkig blijkt dat de plastic hulzen gelijk te zijn bij zowel de APP-30 en APP-45.
Mijn eerste induk was 'is dat nu alles?', maar na het vervangen van een dikke kroonsteen in mijn portable radio-koffer ben ik redelijk enthousiast aan het raken. Ik heb ik de koffer tot nu toe alleen de kroonsteen waarmee de accu's op het laad-printje worden aangesloten vervangen. Dit is redelijk recht-toe-recht-aan gegaan, en zie direct dat per abuis verkeerdom aansluiten gewoon niet mogelijk is. Je zult alleen bij het monteren goed moeten uitkijken hoe je de powerpoles aan elkaar vast zet, de zwarten en roden worden n.l. wel als set verkocht, maar zitten niet aan elkaar vast. (Je kunt hiervoor wel kiezen, maar ik heb dat niet gedaan). Één leuke vuistregel is 'Red-on-Right, Toungue-on-Top'. En dit zie je dus ook terug op de foto rechts. Wat ik ook best prettig vind is het feit dat een powerpole geen mannetje of vrouwtje is, ze zijn eigenlijk beiden. Ze passen in elkaar en op deze manier kun je ook vrij simpel een verlengkabeltje maken en zonder veel gedoe gebruiken.
Hebben powerpoles ook nadelen? Jawel, bij banaanstekkerbussen kun je een losse draad ook onder de schroefkop vast zetten om zo snel even een verbinding te kunnen maken. Dit gaat met powerpoles dus niet lukken. Maar een handige Harry kan hier wel een oplossing voor verzinnen (verloopkabeltjes bijvoorbeeld).
Om even terug te komen op mijn Kenwood TS-570d, de voedingsdraden zijn redelijk dik en de banaan-stekkers die daaraan zitten zijn voor mijn gevoel niet lekker stevig. Die vallen heel vlug uit de stekkerblok als je even langs de bekabeling veegt. Nu kun je zeggen 'koop dan fatsoenlijke banaanstekkers', en ja daar heb je gewoon gelijk in, maar met powerpoles kun je rood en zwart gewoon niet met elkaar verwisselen en zo je tranciever de vernieling in helpen, EN ze vallen niet uit elkaar als je er langs veegt.
Vandaag (28 maart '24) heb ik de 3D-printer aan het werk gezet om voor de portable koffer een chassis voor 4 paar powerpoles te printen. Dan kan ik van de banaanstekkerbussen die in de koffer zitten definitief afscheid nemen. Ik wil n.l. niet het risico lopen om op vakantie of veld-dag mijn Yaesu FT-818nd verkeerd aan te sluiten en daarmee de oefening al daar vroegtijdig te moeten stoppen, naast het feit dat je met een kapotte tranciever zit.
Ga ik nu echt alles van powerpoles voorzien?? Dat weet ik nu nog niet, maar in ieder geval wel alle radio-apparatuur die ik hier heb. Dus alle trancievers en eindtrappen die op 13.8Volt werken.
Hiervoor moet ik alleen nog een verdeeldoos maken of bestellen. Ik heb wel gezien dat er fraaie verdeeldozen zijn die iedere powerpole aansluiting netjes afgezekerd heeft. Maar alleen de prijs...?
Anderzijds: investeren in 'bedrijfszekerheid' van je radiospullen is ook wat waard.
Vervolg: Anderson Powerpoles (2)