Zendamateur
- Details
- Geschreven door: André Berends
- Hits: 5177
Contact met astronauten aan boord van ISS
Wanneer kan dit?
Helaas weet je dit bijna nooit. De astronauten aan boord van het International Space Station (ISS) hebben een heel druk en vast gestelde werk-schema. Deze schema wordt vanuit Houston (NASA), Moscou (Roscosmos, de Russian Federal Space Agency) en Parijs (ESA) bepaald.
Op een pagina van de NASA wordt dagelijks de planning gepubliceerd van die dag: de Crew Timelines. Wat wel van te voren bekend is, zijn de school contacten die vrij geregeld plaats vinden. Deze school contacten zijn vrij te beluisteren, mits het ISS binnen het radio-bereik is van de ontvanger.
Een lijstje met schoolcontacten staan op de site van ARISS, Amateur Radio on International Space Station.
Om toch een QSO (een radio verbinding) te kunnen maken is het van belang te weten waar ISS zich bevind, en wanneer het zich over jouw locatie beweegt. Beter is de uitleg 'wanneer jouw station zich in de 'radio-footprint' van het ISS bevind. Deze footprint is een fors gebied waarbinnen de zenders van ISS te ontvangen zijn op Aarde. Het plaatje rechts laat een kaart van Europa zien, met daarover de footprint van ISS.
De groene cirkel om het puntje waar 'ISS' bij staat is de radio-footprint. Deze strekt zich hier uit van Noord Afrika tot aan Schotland aan toe. (Klik op het plaatje voor een groter beeld.) Ikzelf woon in Emmen, en dat ligt nu mooi binnen die footprint. Dit betekend dat ik op dat moment de zenders van ISS kan ontvangen. Ook als een astronaut zelf de zender bedient om met zendamateurs op Aarde verbindingen ten maken.
Oké, ik hoor een astronaut, en nu?
Als je zelf een radio-registratie heb is het nu zaak om geduld te hebben. Ik zelf vind het niet prettig als een andere amateur 'door' mijn gesprek roept, waardoor mijn QSO mislukt. Zelf wacht ik tot de andere klaar is met zijn gesprek, en dan ga ik pas roepen. Stukje collegialiteit noem ik het, ik geef een ander ook de kans in de hoop zelf ik een kans te krijgen.
Op zaterdag 28 augustus 2010 hoorde ik op 145.800 MHz plotseling een Engelstalige man 'CQ, this is NA1SS' roepen. Dit betekend maar één ding: er is een astronaut aan boord van ISS die zelf de microfoon ter hand heeft genomen. Zonder twijfel mijn zender goed ingesteld (luisteren op 145.800 MHz, en zenden op 145.200 MHz) en direct daarop antwoord geven. Groot was mijn blijdschap toen ik hoorde 'André, welcome aboard the International Space Station, this is Colonel Doug Wheelock, NA1SS'. In eerste instantie had Doug mijn call verkeerd, hij hoorde PE1PIX terwijl het PE1PQX is. Gelukkig noemde hij mijn naam wel correct. Die zelfde weekeinde kreeg ik een e-mail met een geluidsopname van Cor, PD0RKC, waarvoor mijn dank natuurlijk. Hierop was Doug wel te horen, maar ikzelf niet.
Op 21 december 2011 is André Kuipers voor de 2e gelanceerd aan boord van Soyuz TMA-03M om daar voor een half jaar bemanning lid te zijn voor Expedities 30 en 31. Tijdens zijn verblijf heeft André ook enkele school contacten gehad, waaronder met scholen in België en Nederland.
In zijn schaarse vrije tijd heeft André Kuipers ook zelf verbindingen gemaakt onder PI9ISS. Op 3 maart 2012, om 14.35 uur Nederlandse tijd heb ik zelf het geluk gehad om een korte QSO met André Kuipers, PI9ISS gehad te hebben. Van beiden contacten heb ik audio opnamen online staan, klik daarvoor links op "ISS Geluid opnamen"
- Details
- Geschreven door: André Berends
- Hits: 9269
Mijn QSL kaart
Mijn ontwerp
Het is gebruikelijk dat zendamateurs onderling een kaartje sturen om hun verbindingen te bevestigen.
Sinds maart 2012 heb ik na bijna 20 jaar eindelijk eens een kaart ontworpen:
Waarom staat er dan een Space Shuttle op deze kaart?
Voor mij is dat simpel: een stuk interesse naar de Amerikaanse bemande ruimtevaart wat ik ook elders op mijn site had staan.
Ik had net zo goed een Apollo capsule kunnen kiezen, maar de Space Shuttle is voor mij het toppunt van techniek waarmee ruimte reizen gemaakt zijn, mede doordat het ruimteveer zelf herbruikbaar was, en de karakteristieke vorm van het ruimteveer zelf.
In Oktober/November 1985 heeft Wubbo Ockels zelf een vlucht gemaakt aan boord van de shuttle Challenger tijdens vlucht STS-61a, en André Kuipers was genomineerd om mee te vliegen met STS-107 dat op 1 februari 2003 tijdens de terugkeer naar Aarde verongelukte. (Bron: "Droomvlucht, het verhaal van Astronaut André Kuipers", ISBN 987 90 488 1303 2)
De gekozen foto is van Space Shuttle Atlantis, dat klaar staat op het lanceerplatform 39A voor missie STS-129 in November 2009. Gewoon omdat ik het een hele mooie foto vind.
Lanceerplatform 39A werd voor het eerst gebruikt in november 1967 met de lancering van Apollo 4, een onbemande test met de immense Saturnus V dat 2 jaar later Neil Armstrong, Edwin 'Buzz' Aldrin en Michael Collins naar de maan zou brengen.
Voor de achterkant heb ik gekozen voor een standaard variant dat op de site van Max ON5UR staat. Bewust heb ik er ook voor gekozen geen logo's van de VRZA of VERON er op te zetten. 
Het Nederlands QSL bureau (DQB) adviseert wel het één en ander, zoals op de achterkant rechtsboven de roepletters van de tegenpartij. Mijn kaart heeft dat dus niet omdat ik vind dat er al genoeg invul vlakken zijn, en 2x de roepletters van de ontvangende partij op de achterkant vind ik overbodig en nutteloos.
Er zijn ontelbare ontwerpen mogelijk, maar het formaat is ongeveer dat van een ansichtkaart.
Het versturen en ontvangen
Het versturen van een QSL kaart gaat via de locale afdelingen van de VRZA of VERON. De regionale QSL manager (contactpersoon van de afdeling naar het DQB) verzameld alle te versturen kaarten en zorgt er voor dat deze bij het DQB terecht komen. Hiervandaan worden de kaarten gesorteerd en verder verstuurd naar andere regionale QSL managers en nationale QSL bureaus.
Andersom werkt het ook: het DQB ontvangt ook kaarten vanuit het buitenland van andere nationale QSL bureaus. Ook hier worden de kaarten gesorteerd en verder doorgestuurd naar de regionale QSL managers, waar de zendamateur zijn ontvangen kaarten kan afhalen. De kosten hiervan zit inbegrepen in de contributie bij de verenigingen VRZA en VERON, die verder het DQB ondersteund.
Het kan voorkomen dat er zendamateurs om wat voor reden dan ook geen lid zijn of kunnen zijn van een zendamateur vereniging. Daarom zijn er andere zendamateurs die geheel belangeloos zich als QSL manager voor die ene zendamateur inzet. Ook komt het voor dat er 'QSL direct' gevraagd wordt, zoals bij contacten met astronauten aan boord van het ISS. Voor Europa zit deze manager in Vernet les Bains, Frankrijk, uitgezonderd voor contacten met André Kuipers, PI9ISS. Hiervoor heeft iemand zich opgeworpen hier in Nederland, n.l. in Eindhoven.
Mijn voorkeur hier is QSL via het DQB, zodat het mij geen extra geld kost om kaarten van mijn verbindingen binnen te krijgen, echter voor het verkrijgen van speciale QSL kaarten, zoals die van André Kuipers steek ik er wel geld in, om toch die ene bijzondere contact bevestigd te krijgen.
In de toekomst wil ik ook nog scans maken van kaarten die ik heb ontvangen van andere radio-amateurs. Zo kun je zien dat er een hele verscheidenheid aan ontwerpen zijn, die niet per definitie aan de radio-hobby doen denken.
Vervolg: Mijn QSL kaart (Deel 2)
- Details
- Geschreven door: André Berends
- Hits: 10828
Audio opnamen van ISS
ARISS school- en HAMradio contacten
Hieronder vind u een lijstje met audio-opnamen van HAM-radio contacten met astronauten aan boord van het ISS. HAM-radio word ook gebruikt om contacten te leggen tussen ISS en scholen, de zo genoemde schoolcontacten.
| datum | Wat | Play |
| 18-02-09 | ISS schoolcontact met Frank de Winne | |
| 28-08-10 | QSO André PE1PQX - Doug Wheelock NA1SS | |
| 26-02-12 | QSO Ferry PD9FER - André Kuipers PI9ISS | |
| 26-02-12 | ISS schoolcontact met André Kuipers (Engels) | |
| 03-03-12 | QSO André PE1PQX - André Kuipers PI9ISS | |
| 06-03-12 | ISS contact met André Kuipers, Ruimteschip Aarde |
Disclaimer: Alle opnamen met uitzondering van mijn QSO met André Kuipers, PI9ISS op 3 maart 2012 na zijn niet mijn eigen opnamen. De rechtmatige eigenaren hebben mij toestemming gegeven deze opnamen hier te mogen publiceren.
Mijn dank gaat daarom uit naar: Ferry - PD9FER, Cor - PD0RKC, Bertus - PE1KEH en Rens - PE1LGW voor het aanleveren van audio materiaal.
- Details
- Geschreven door: André Berends
- Hits: 4222
Naast het elektronische aspect van de radio hobby geeft het mij ook een 'kick' en contact te leggen met een amateurstation met de zelfde hobby. Hiervoor zijn er verschillende manieren uitgedacht, ook weer door de zendamateur.
De oudste vorm van draadloos communiceren is morse, u weet wel; een seinschrift met punten en strepen dat door pieptoontjes verstuurd wordt.
In dit gedeelte probeer ik uitleg te geven met manieren van (draadloos) communiceren en welke technieken er bij komen te kijken.
Nu hoop ik al de opmerking "Je kunt toch ook met skype de hele wereld over?", klopt maar dan is de lol er voor mij er af.
Een idee: André Kuipers heeft in 2011-2012 een half jaar aan boord van het Internationaal Ruimtestation 'gewoond'. Voor de 'gewone' mens was het vrijwel onmogelijk daadwerkelijk met hem te spreken, er is immers geen gewone telefoon aan boord van het ISS dat je zo maar even kunt bellen alsof je een goede vriend belt aan de andere kant van de stad.
Gelukkig voor 'ons zendamateurs' is er aan boord ook radio apparatuur om met de radio contacten te leggen met onder andere scholen die zich voor school-contacten hebben aangemeld.
Met die zelfde radio kunnen radio-amateurs, dus ik ook, contact leggen met astronauten aan boord van ISS. Dit is mij met André Kuipers tot 2 maal gelukt: 3 maart 2012 en 19 april 2012. Van mijn gesprek op 3 maart heb ik een geluidsfragment online staan: ISS geluidsopnamen.
Er zijn dus verschillende manieren en technieken om te 'telecommuniceren'. Hier leg ik verschillende technieken uit die ik wel eens toepas.