Details

Geschreven door: André Berends

Gepubliceerd: 19 maart 2014

Hits: 19421

Uitleg

Hier onder staat de 'frequentie-plan' zoals deze door Agentschap telecom gehanteerd wordt. Een frequentie-plan is een tabel met daarin de in het kort de spelregels voor het gebruik van het radiospectrum. Deze regels vertellen onder andere hoeveel maximaal toegestane zend-vermogen gebruikt mag worden, welke frequenties en in welke uitzendvorm er uitgezonden mag worden. De kolom 'Categorie registratie' geeft aan welke klasse de betreffende zendamateur bezit. Heeft een zendamateur roepletters beginnend met 'PD', dan is het een 'N' vergunning, een 'Novice', de overigen (PA, PB, PC, PE, PF, PG en PH) hebben een 'F' vergunning, 'Full'. Novice betekend in het Engels 'beginner'. Mijn roepletters zijn 'PE1PQX', wat dus een 'Full' vergunning is. Roepletters beginnend met PI hebben een ander doel.
In de kolom 'Status' staat er een 'P' of een 'S', dit staat voor 'Primaire status amateurdienst', of 'Secundaire status amateurdienst'. Dit betekend dat een 'primaire' gebruiker voor een 'secundaire' gebruiker gaat. Een 'secundair' gebruiker 'moet' de uitzendingen van een 'primaire' accepteren.
Een voorbeeld: in het segment 70.0 MHz - 70.5 MHz zijn nog andere gebruikers actief. De radioamateur heeft de aanwezigheid van deze gebruikers maar te accepteren, wordt geacht deze niet te storen, en kan daardoor eventuele 'bijzondere' amateurstations niet ontvangen.

De frequentie lijst voor F (Full) is in heel Europa vrijwel gelijk, alleen voor Novice helaas niet.
De landen waar Full geldig is: zie T/R 61-01 en T/R 61-02 (beiden op cept.org)
De landen waar Novice geldig is: zie ECC Recommendation ECC/REC/(05)06 (ook op cept.org)

Disclaimer: aan onderstaand tabel kunnen op geen enkele manier rechten worden ontleend. Kijk hiervoor op de site van "Rijksdienst Digitale Infrastructuur" (voormalig Agentshap Telecom)

Frequentie-plan

Details

Geschreven door: André Berends

Gepubliceerd: 19 maart 2014

Hits: 15440

PACKET RADIO

Packet-Radio is een vorm van datacommunicatie waarbij bundeling van informatie in kleine pakketten het mogelijk maakt dat ook half duplex (niet tegelijkertijd zenden en ontvangen, maar afwisselend) gebruikt kan worden. Dit is typisch voor het gebruik van een zendontvanger.
Om packet-radio te kunnen gedrijven moet je beschikken over het volgende:

• Een computer met terminal software
• Een packet modem of TNC
• Een tranceiver (zend-ontvanger met bijbehorende antenne)

De computer

De computer die nodig is kan een eenvoudige machine zijn zonder al te veel poespas. Een oud model met MS-DOS is al voldoende. In mijn uitleg ga ik uit van een PC uitgerust met Winsdows XP. Voor MS-DOS zijn er verschillende programma's beschikbaar om packet-radio te kunnen bedrijven: bijvoorbeeld Baycom, Graphic Packet, Eskay Packet. Er zijn er ongetwijfeld meer.
De software waar ik voor gekozen heb is Paxon en UISS voor ARISS. De software wordt verder niet hier uitgelegd, er is genoeg info op de betreffende sites te vinden.

Packet modem/TNC

Naast een computer en software heb je ook nog een modem of TNC nodig. De meest eenvoudige uitvoering is de geluidskaart in de PC. Zelf heb ik jaren met 2 Baycom modems gewerkt, één voor 1200 bd, en één voor 9600 bd. Net als bij het gebruik van de PC geluidskaart moet de PC zelf voor decodering van de data zorgen waardoor extra software nodig is om de boven genoemde programma's te kunnen gebruiken (bij Baycom software zit dat al in het programma ingebouwd).Er zijn ook intelligente 'modems' beschikbaar: de TNC (Terminal Node Controller). Een TNC beschikt over een eigen processor, zodat de PC zelf het decoderen van de data niet meer hoeft te doen. De TNC doet dit n.l. al voor de PC. Links is een eenvoudige Baycom modem te zien, rechts een 1200 bd TNC. Wat gelijk hierbij opvalt is dat de TNC meer componenten heeft, waaronder de processor (links boven op de printplaat met de opdruk Z80, een beroemde microprocessor)
Als basis heeft de TNC wel hetzelfde aan boord als wat de eenvoudige Baycom modem beeft: de chips met opdruk XR2211 en TCM3105. Deze chips zijn de feitelijke 'modem-chips'. De XR2211 laat de TCM3105 weten dat er een datastroom ontvangen wordt, en de TCM3105 zet dit om van geluid naar nullen en enen begrijpbaar voor PC of processor. Ook zet de TCM3105 de nullen en enen om in geluidsignalen dat door een zender verstuurd kan worden. Dit proces heet moduleren voor zenden en demoduleren voor ontvangen (vandaar de kreet van 'modem', MOduleren, DEModuleren). De snelheden wat met deze modems/TNC's gehaald kunnen worden zijn een verbijsterende 1200 baud. De oude telefoonmodems waarmee men kon internetten had een snelheid van 56000 baud, ongeveer 45 keer sneller.
Er zijn ook snellere packet modems/TNC's. Naast 1200 baud zijn er ook TNC's en modems met snelheden tot 9600 baud en sneller.(Een baudrate geeft aan hoeveel symbolen per seconde worden verzonden, dit is wat anders dan bitrate)
Ikzelf heb de beschikking over in totaal 4 modems/TNC's: 1x Baycom 1200 baud modem (plaatje links), 1x 9600 baud PAR96 van Baycom, 1 TNC2S (plaatje rechts) een 1200 baud TNC en een TNC2H 9600 baud TNC.

De tranceiver

Naast een PC met een modem of TNC heb je ook een tranceiver nodig die op de juiste frequenties uitzend. Dit kan een 27 MHz 'bakkie' zijn, maar ook een 2m of 70cm tranceiver.
Op 2 meter zijn op 144.800 MHz ook packet radio signalen te horen, dit zijn z.g.n. APRS bakens (hier meer info over APRS). Tussen 144.8125 MHz en 144.9875 MHz zijn de opstappunten (nodes) en BBS-en te vinden. Op 70cm zitten deze tussen 430.400 MHz en 431.025 MHz. De Duitse nodes op 70cm zitten op hogere frequenties, zo rond de 438 MHz. Op 27 MHz en op 144 MHz wordt eigenlijk alleen met 1200 baud gewerkt terwijl op 70cm ook snelheden tot 9600 baud gebruikt worden, alhans, hier in de omgeving van Emmen.
Er is niet veel vermogen nodig om een goede packet radio verbinding te kunnen opbouwen, helemaal niet als de modem gebruik maakt van de boven genoemde XR2211 chip. Deze luisterd of er een packet signaal ontvangen wordt, en geeft dit door aan de feitelijke modem IC, de TMC3105, zodat deze niet gaat zenden als er een signaal is.
Naast een tranceiver heb je natuurlijk ook een antenne nodig; een eenvoudige rondstraler is ruim voldoende.
De 1200 baud modem en TNC's kunnen op de zender worden aangesloten via de 'normale' weg, dus waar je een microfoon zou aansluiten. Met de 9600baud TNC/Modems kan dat niet. Hiervoor is een speciale 9600 bd aansluiting nodig direct op de modulator/demodulator van de tranceiver. Er zijn tranceivers die dat al hebben, en bij andere tranceivers moet je zelf die aansluiting maken (even googelen hiervoor).

Details

Geschreven door: André Berends

Gepubliceerd: 19 maart 2014

Hits: 7647

ARISS (Amateur Radio on the International Space Station)

Wat is ARISS?

ARISS is een volwaardig amateur station aan boord van het international Space Station (ISS). Astronauten aan boord van ISS kunnen in hun schaarse vrije tijd gebruik maken van het aanwezige apparatuur om met gelicentieerde zendamateurs op aarde contacten te leggen.
Tijdens het normale werk-rooster hebben de astronauten helaas geen tijd om elke dag gebruik te maken van ARISS, en toch kunnen de zendamateurs op Aarde wel gebruik maken van de spullen aan boord van het ISS.
Een enkele keer is het zelfs mogelijk met een z.g.n. 'school-contact' mee te luisteren.

Hoe kunnen zendamateurs dan toch gebruik maken van ARISS?

Dit is afhankelijk van hoe het ISS amateur station is ingesteld. De ene keer is deze als FM-spraak repeater (herhaler) in gesteld, de andere keer als packet-radio repeater, ook wel digipeater genoemd (de huidige instelling is te checken op ISS Fanclub maar let wel, dit is geen officiele site met info over ISS!).
Om gebruik te kunnen maken van de digipeater heb je om te beginnen dezelfde spullen nodig die ook voor 'normaal' packet-radio ook nodig zijn: een tranceiver met bijbehorende antenne installatie, een PC met bijbehorende software en een TNC of packet modem.
De software waar ik voor gekozen heb ik UISS. Deze programma is door Guy Roels, ON6MU geschreven en is Freeware/Donationware. Inmiddels heb ik met Guy contact gehad en hem heb ik aangeboden op een 2e web-server ruimte beschikbaar te stellen voor zijn software.

UISS...

UISS is speciaal geschreven om eenvoudig met packet radio contacten te leggen via satellieten en het International Space Station (ISS). Wat ervoor nodig is, staat hierboven al uit gelegd. Mijn uitleg hieronder gaat er van uit dat u al bekend bent met het packet netwerk, en dat u een gelicentieerde zendamateur bent.
Om UISS met een TNC (in plaats van een TNC kan ook een baycom packet modem gebruikt worden) te kunnen laten werken is extra software nodig: AGW Packet Engine. Deze software verzorgt communicatie tussen UISS en de TNC. Zonder deze software werkt UISS niet!
Ook kan UISS gebruikt worden om het APRS netwerk te volgen, en om packet BBS-en te kunnen connecten.
Voordat UISS opgestart kan worden, dient eerst AGW Packet Engine ingesteld te worden. Hoe deze software werkt en ingesteld dient te worden staat in de help bestanden geschreven.