- Details
- Geschreven door: André Berends
- Hits: 140
Vervolg op Portabel radio actief....? (deel 5)
In mijn verhaal "Vakantie in Fließ (deel 2)" had ik het er al even over: een 'QRO'/Hoog vermogen kist maken.
Met de aanschaf van een Yaesu FT-891 met later daarbij een FC-50 heb ik voor portabel/veld/vakantiewerk een tranciever die tot 100Watt kan produceren aan de antenne uitgang.
Nadeel is dat ik met de portabel-koffer niet het maximale er uit kan halen. Deze koffer kan tot 8A/12V prima leveren, maar daarboven (meer dan 8A) kan de laadcontroller sneuvelen.
Niet handig... In de tussentijd heb ik met René wel eens gesproken om gezamelijk een aggregaat te kopen. Dan kunnen we 'overal en nergens' onze hobby uitoefenen. Mogelijk dat we in de toekomst dit alsnog gaan realiseren.
In de tussen tijd heb ik ook naar youtube filmpjes van onder andere Mike - K8MRD die dan zijn ervaringen deelt op het gebied van LiFePo4 accu's.
Dit type accu wordt veel gebruikt in campers en 'Off-grid' leven. Met 'Off-grid' bedoel ik dat je geen aansluiting hebt op NUTS bedrijven als water, gas, elektra en telecom.
Ik ben nu in het bezit van een 12V/50Ah LiFePo4 accu met bijbehorende lader. Hiermee zou ik in theorie een paar uur QRV kunnen zijn. Zo kwam ik ergens een Excel werkblad tegen van Philip - KA4KOE waarin je een en ander kunt berekenen. Het Excelblad kun je hier vinden. (klik met je rechtermuisknop op de link en download het bestand naar je eigen PC). Ik heb toestemming om het hier te mogen linken, waavoor mijn dank aan Philip - KA4KOE. Meer uitleg: klik dan hier. Door KA4KOE.
Als ik invul dat ik bij zenden 20A invul, bij ontvangst 1.2A (met de FC-50 tuner in geschakeld) kan ik in FT8 een krappe 5 uur QRV zijn (vol continue 50% TX / 50% RX), en in SSB (vol continue 10% TX / 90% RX) een slordige 16 uur.
Die 50%/50% en 90%/10% is de verhouding tussen tijd dat je zend (TX) en luisterd (RX), bij FT8 is dat 50%, dus de helft van de tijd zenden en de andere helft van de tijd ontvangen.
In SSB is deze verhouding anders, ongeveer 10% van de tijd zenden en 90% van de tijd luisteren. Dit is uitgaande van vol vermogen op moment van inknijpen van de PTT knop bij zenden. Dit is in SSB eigenlijk niet het geval, dus de tijd van 16 uur is 'krap bemeten', dus dan zou ik in theorie meer dan 30 uur QRV kunnen zijn. Bijkomend voordeel vanzo'n LiFePo4 accu is het gewicht. Ze zijn een stuk minder zwaar dan de oude vertrouwde Zink-Lood accu's. En voordat ik de vraag krijg: Nee, je kunt de autoaccu niet vervangen voor een LiFePo4 accu, omdat het laden veel meer gecontroleerd moet gebeuren door de lader.
Kans dat ik alleen in FT8 portabel QRV zal zijn is zoals ik het nu belijk niet heel groot, maar ik kan dit wel gaan doen. Hiervoor heb ik een Android tablet met FT8CN app beschikbaar.
Hier links zie je de accu die ik heb. Nu zie je aan de accu-polen dat ik 2 draden per pool heb aangesloten: één door de accu-lader die een SB50 Powerpole connector heeft en één voor het aansluiten van je tranceiver via de kleinere Anderson Powerpoles die onder de zendamateurs nog wel gebruikt worden. Voor de SB50 connector heb ik nog 2 'doppen' geprint, zodat die schoon blijven van zand en andere zooi. De aansluiting op de polen is ook anders dan bij een auto-accu namelijk 2 stuks M8 (??) bouten die je in een gat draait.
Het fijne van deze accu is dat die 'uitgelezen' kan worden via BlueTooth. Hiermee zie je dan gelijk de status en hoeveel lading (berekend) je nog in de accu over hebt (zie plaatje rechts).
Ook kun je 'live' zien hoeveel stroom er getrokken word, de actuele klemspanning en het vermogen (in Watt) wat er opgevraagd wordt. De iconen 'Balance', 'Cells' en 'BMS' (Battery Management System) laten alleen zien of de cellen goed gebalanceerd zijn, eventueel defecten hebben en of de controle print er van nog werkt.
Niet op het plaatje: de firmware en accu temperatuur zijn ook uit te lezen.
De praktijk moet nog uitwijzen hoe het één en ander zich houd en hoelang ik mogelijk QRV kan zijn met deze accu. Waar ik ook nog over wil/moet nadenken is of ik de accu in een soort kunststof koffer bouwen wil (want handiger te vervoeren), of ik tijdens veldwerk de accu ook via een zonnepaneel wil kunnen opladen om nóg langer QRV te kunnen zijn, en of/hoe ik de tablet (eenvoudige USB-C) of desnoods laptop (19Volt/4A) kan opladen tijdens de activatie. In geval van zonnepaneel en USB-C/Laptop laden zal de accu wel in een koffer moeten omdat je dan bescheiden hardware er bij aansluiten moet.
Bij het laden van de laptop zal mogelijk de accu nog vervangen moeten worden voor een 100Ah exemplaar of parallel geschakeld moeten worden met een 2e 50Ah accu.
Kortom, de eerste stappen naar een 'QRO'/hoogvermogen portabel stationnetje zijn gezet!
- Details
- Geschreven door: André Berends
- Hits: 225
Sinds ik in het bezit gekomen ben van een Yeasu FT-891 (en later daarbij de Yaesu FC-50 Antenna Tuner) laat ik mijn oog al een tijdje vallen op de Yaesu ATAS-120a.
Dit is een zo genoemde 'Screwdriver' antenne die direct vanuit mijn FT-891 (en andere Yaesu tranceivers) aangestuurd kan worden.
Helaas zijn de nieuwprijzen van deze antenne vrij hoog, nl. ruim over de €325,-
Afgelopen week (dinsdag 8 juli j.l.) kreeg ik van René een whats-appje met een advertentie op zendamateur.com van een stevige magneetvoet met daarbij een ATAS-120 voor een heel schappelijke prijs: €100,-. (ATAS staat voor Active Tuning Antenna System)
Deze was door de verkoper uit een nalatenschap van een overleden zendamateur gekocht, maar wegens weinig/geen gebruik ging hij de verkoop weer in.
De antenne werdt wel als 'defect' verkocht, maar heb begrepen dat deze nog wel werkt maar dat er een scherpe dip in zit op de 20m band en deze op zijn minst even (aan de binnenkant) goed schoon gemaakt diende te worden. Google raadplegend heb ik gelezen dat het schoonmaken een vrij eenvoudige klus is, dus heb de verkoper hierop een 'private message' via het forum gestuurd.
Afspraak was dat ik hem op zaterdag 12 juli in de ochtend naar Best (nabij Nijmegen) ga om de antenne te bekijken en mee te nemen (uiteraard na de financiele verplichtingen).
Gelukkig heb ik geen hekel aan auto rijden, dus dan wordt het zeker 2,5 uur heen rijden, en nog eens 2.5 uur terug. (460km in totaal).
Tegen 13.00u was ik weer thuis en ben ik na een lunch met de ATAS-120 gaat stoeien. Blijk dat deze antenne gewoon nog prima werkt, dus ook afstemd op alle andere banden. (Foei, ik ben belazerd.... LOL)
UIteraard moet ik om dit voor elkaar te krijgen in de FT-891 2 menu instellingen aanpassen, te weten 05-12 "ATAS SETTING" (moet naar 'ENABLE') en menu 16-15 "TUNER SELECT" (die moet natuulijk op 'ATAS' staan)
Als je dit gedaan hebt kun je met 'tune' de boel automagisch laten afstemmen op de frequentie waar je dan QRV bent. De specificaties van deze ATAS is 40m, 20m, 15m, 10m, 6m, 2m en 70cm maar op de HF WARC banden (30m, 12m en 17m) stemt hij ook keurig netjes af. Voor mij is hij dus bruikbaar van 7MHz tot en met 50MHz, de FT-891 kent geen 2m en 70cm.
Bij het tunen zie je de ATAS op- of neer schuiven door middel van een ingebouwd motortje. Bij het op- en neer schuiven wordt er meer of minder spoel ("L") ingeschakeld naar de straler toe. De zo genoemde 'screw-driver' antenne's werken op een vergelijkbare wijze. Zo ook de MFJ 1899t en ook de HVT-400, maar daarbij moet je een deel van de spoel kortsluiten met een draadje en de straler op lengte schuiven.
Maar goed, de ATAS... Deze lijkt prima te werken, maar heb wel de tip gekregen deze (inwendig) wel even schoon te maken. Met behulp van deze site (KB5WIA) is het goed te doen om bij de spoel te komen en deze voorzichtig met een doekje schoon te maken. Ook de kogeltjes die over de spoel rollen en hierbij contact maken naar de straler niet vergeten! Tip: Zorg dat je de schroefjes en kogeltjes in een bakje doet, je bent ze zo kwijt! (Ja, ervaring en nee, niet met deze antenne). Één ding wil ik zeker nog doen en dat is de 3 nylon ringetjes vervangen voor RVS borg ringen zodat hier een betere massanaansluiting verkregen wordt. (= ook tip van KB5WIA)
Verder is het een geval van proberen om in het veld of zo en zien hoe hij zich gedraagt. Voor deze antenne is ook een 'radialen-kit' beschikbaar (Google op Yaesu ATBK-100) maar die is bedoeld om de ATAS-120a ook op 6m, 2m en 70cm te kunnen gebruiken.
Op HF is het zaak om je tegencapaceiten goed op orde te hebben. Ik had voor de MFJ 1899t vertical een hele rits 'counterpise' draden gemaakt op lengte van de betreffende banden (80m tot en met 6m). Deze zijn voor de ATAS ook prima bruikbaar.
Wel ga ik nog nadenken of dit eenvoudiger kan en of ik in plaats van mijn Manfrotto fotostatief een stalen pen kan maken die ik de grond in drukken kan en daar de ATAS op zet.
Dit hoeft niet zo ingewikkeld zijn, maar wel stevig genoeg.
Je moet niet vergeten dat 'screw-driver' antennes, dus ook deze ATAS, compromis antennes zijn. Een 1/4λ (=een kwart golf) antenne zal het beter doen dan de ATAS. Reden is het stralend element. Bij de ATAS is deze gewoon te kort en moet door middel van de ingebouwde spoel elektrisch op lengte komen.
Deze aankoop heeft mij in ieder geval aangenaam verrast, ik ga er zeker nog eens mee stoeien.
Samen met deze antenne heb ik nu keus uit meerdere antennes die ik portabel/op vakantie kan inzetten: 5-banden end-fed, 1:9 UNUN met 18.7m draad, de ATAS, een T2LT/Flowerpot antenna en de MFJ 1899t
Vervolg: Antenne testjes... (micro-velddag)
- Details
- Geschreven door: André Berends
- Hits: 302
Die verhaaltje is een aanvulling op Mijn QSL kaart.
Omdat mijn huidige QSL kaart op de achterzijde enkele onvolkomenheden heeft op de achterzijde (oud woonadres, en 'To Radio' en 'VIA....' missen rechtsboven) heb ik besloten nieuwe kaarten te laten drukken.
Doorslag voor de nieuwe kaarten is dat ik netjes aan de eisen van het DQB (Dutch QSL Bureau) voldeed, maar ik kreeg op- en aanmerkingen van de regionale manager.
De 'To Radio' had ik netjes opgelost door een stickertje rechtsboven te plakken en daarop de call van de ontvangende amateur te schrijven. Echter zijn er ook amateurs die om verschillende redenen een QSL manager hebben.
Dan schreef ik kleiner onder de call 'Via....'. Helaas kreeg ik ook hierop aanmerkigen dat die 'Via....' boven de call moest staan en even groot geschreven. In mijn ogen onzinnig, maar goed.
Andere reden was dat mijn oude woon adres er nog op stond en daar woon ik (op moment van schrijven) bijna 6 jaar niet meer. Ook wil ik niet dat de huidige bewoners van dat adres ongevraagd post krijgt naar aanleiding van de radio QSOs die ik maak.
De voorzijde (foto van Space Shuttle Atlantis voor de lancering voor STS-129) blijf ik een hele mooie foto vinden. Die blijf ik dus gebruiken.
De achterzijde is wel helemaal op de schop gegaan:
Dit ontwerp is ook een standaard ontwerp dat bij ON5UR in de databanken staat. Echter heb ik gevraagd naar de 2 invulvakjes rechtsboven. Ik hoef nu niet meer te kliederen met stickertjes rechtsboven voor de 'To Radio' en 'QSL Via' informatie en mijn huidige adres staat er op.
Ik hoop dat ik nu geen commentaar meer krijg van de QSL manager. De voorzijde is ongewijzigd gebleven, alleen de fotocredits staan nu achterop i.p.v. rechtsonder op de voorkant.
Voor mijn vakantie uitjes naar Oostenrijk en Duitsland heb ik een aparte kaart ontworpen, ook weer met de kundige hulp van Mirella van ON5UR QSL printing. Voor de voorkant heb ik gekozen uit foto's die ik zelf gemaakt heb. Een foto gemaakt in Oostenrijk bij de Silvretta pass, op de Silvretta stuwdam.
Hier komt mijn fotografie hobby toch een beetje van pas. Had ook uit andere foto's kunnen kiezen, maar vond dat deze foto toch een 'vakantie-gevoel' uitstraalde.
De achterzijde (waar alle QSO informatie neer gezet word) is het zelfde als de afbeelding hierboven, alleen kan ik hier nog kiezen tussen 'DL/PE1PQX' en 'OE/PE1PQX' door een vakje aan te kruisen. Voorlopig zie ik nog niet dat we naar andere landen op vakantie gaan, maar dat is dan tegen die tijd een zorg.
De bestelling gaat naar verwachting komende week de deur uit, en dan hoop ik binnenkort in ieder geval de 'vakantie-QSO's' te kunnen gaan uitschrijven, excuus vor de mensen die zo lang hebben moeten wachten ;) (eerste QSO was al in 2016, mobiel onderweg naar Berchtesgaden)
Verder gebruik ik HamRadioDeluxe logboek met een Dymo label printertje om labels te printen om de QSL-kaarten te kunnen invullen, een printertje kan dat veel netter en ook sneller dan ik als linkerpoot kan. Bijkomend weet ik dat het in ieder geval ook leesbaar is.
En heel af en toe zal het ook nog wel eens nodig zijn een kaart met de hand te moeten uitschrijven, gewoon omdat dit dan mogelijk sneller is.
Edit: Op maandag 31 maart 2025 heb ik mijn bestelling mogen ontvangen. De kaarten zijn naar wens gedrukt op hoge kwaliteit.
Mijn dank gaat uit naar Mirella van ON5UR QSL Printing, die je bijstaat met kundige adviezen en kan desgewenst ook helpen jouw ontwerp te verbeteren.
Ik had mijn 'vakantiekaart' in Adobe Photoshop gemaakt en in een Adobe .PSD bestand aangeboden aan ON5UR. Hiermee is Mirella verder gaan stoeien en heeft mijn ontwerp aangepast naar wat hierboven nu staat.
Vakwerk!
- Details
- Geschreven door: André Berends
- Hits: 469
Je ziet het vast wel eens, een wereld kaart met daarop prikkertjes van plekken/landen waar je op vakantie bent geweest.
De kaarten die ik hieronder neer gezet heb kun je daarmee vergelijken, alleen zijn de pennetjes die er op staan plekken waarmee ik een radio-contact heb gehad.
Je ziet die pennetjes in 2 kleuren; rood en groen.
De rode pennetjes zijn gemaakte verbindingen die (nog) niet electronisch of per papieren QSL kaart zijn bevestigd. De groenen zijn dus wel bevestigd.
Hoe houd ik dit up-to-date?? Eigenlijk best eenvoudig: zodra ik een verbinding toevoeg in mijn online-logboek zal deze ook vanzelf in het juiste kaartje worden bijgetekend. Handig, nietwaar?
(Dit is weer zo'n fraaie mogelijkheid van het pakket Wavelog)
Laatste 50 verbindingen gemaakt vanuit thuis:
Laatste 50 verbindingen gemaakt vanuit Duitsland:
Laatste 50 verbindingen gemaakt vanuit Oostenrijk:
- Details
- Geschreven door: André Berends
- Hits: 510
Sinds 15 november heb ik en Yaesu FT-891 tranceiver in bezit. Deze heb ik uit een nalatenschap van David, PA0WMM tegen een schappelijke prijs kunnen overnemen.
Deze tranceiver bestrijkt de banden van 160m - 10m en 6m, dus alle HF banden vanag 1.8MHz tot en met 28MHz plus 50Mhz.
Het fijne van deze set is dat hij ook met CAT control software aangestuurd kan worden. Enige nadeel is dat je wel eerst voor de drivers even de site van Yaesu moet bezoeken om onder het knopje "Files" de drivers voor de SCU-17 en de tranceiver zelf moet downloaden. (Ik heb zo ook in 'downloads' gezet, scheelt zoekwerk.
Het vervelende van de drivers die Windows zelf heeft is dat die niet met deze spullen werkt. Op een één of andere manier is die driver gewoon te oud ofzo. Dus eerst de drivers updaten voordat je de FT-891 aansluit!
Nadat dit klaar is kun je de FT-891 ansluiten met een gewone USB-A naar USB-B kabel, dit is een USB kabel met zo'n 4-kante stekkertje aan apparaat zijde. Die zijn er al een lange tijd.
Als het allemaal goed is zie je in apparaatbeheer (Windows toets - X, en dan 'apparaatbeheer') van je Windows computer dat er 2 com-poorten bij gekomen zijn, n.l. "Silicon Labs Dual CP2105 UART Bridge: Enhanced COM Port (COMx)" en "Silicon Labs Dual CP2105 UART Bridge: Standard COM Port (COMx)" De 'x' geeft aan welke COM-nummer deze poorten hebben gekregen.
Het zelfde verhaaltje geld ook voor de SCU-17, die levert 2 identieke poortjes op als de FT-891. Een tip die ik mee geven wil is eerst de FT-891 aansluiten en daarvan de COM-port nummers noteren.
Daarna alleen de SCU-17 en schrijf die COM-poort nummers ook op. Als het goed is heb je dan 4 verschillende nummers.
Voor de FT-891 moet je wel nog even één instelling aapakken, n.l. de instellingen van de "Enhanced" COM-poort van de FT-891. (dus in Apparaatbeheer 2x met links klikken op die betreffende poort)
Op tab-blad Poortinstellingen moet je de regel 'stopbits' op 2 zetten, anders doet je FT-891 niet veel met de CAT-opdrachten uit de PC. In IT jargon is het '9600,8,n,2' 9600 bits per seconde, 8 data bits, geen pariteit contrôlebit en 2 stopbits. Zie plaatje hier onder:.
Als je dit klaar hebt, kun je de software die je gebruikten wilt ook als zodanig instellen. Ik snap alleen niet waarom Yaesu hier er voor gekozen heeft 2 stopbits te eisen en niet 1 wat bij de meeste seriele hardware gerbuikelijk lijkt te zijn.
Mogelijk dat dit ook voor andere Yaesu tranceivers geld, zoals de FT-991(a).
Voor FT8 werk gebruik ik het pakket MSHW, ik vind dit pakket prettiger werken als WSJT-X. Maar dit is een persoonlijke voorkeur.
Wat mij al een tijdje opviel was dat als ik met de FT-891 op 6m (50.313MHz) in FT8 wat probeerde te doen is dat ik de frequentie op een één of andere manier niet leek te kloppen.
Na het bekijken van een youtube filmpje (deze dus, van Thomas - ND3N) zag ik dat ik enkele andere instellingen nog moest aanpassen.
Hieronder heb ik een tabel neer gezet met instellingen die volgens Thomas - ND3N nodig zijn om met bijvoorbeeld FT8 uit te kunnen komen.
Ik had menu optie 08-01 op 'PSK' staan, maar met 'OTHERS' kun je het ontvangst iets opschuiven met 'display' en 'shift' (Opties 08-03 en 08-04) zodat je alles weer op de juiste plek hebt staan. Ook is belangrijk dat optie 08-12 op USB staat, FT8 (en FT4) gebeurt atlijd in USB, ook op 80m en 40m!
Nu kun je bedenken dat de CAT snelheid (menu optie 05-06; hier 9600 bps) niet echt van invloed is maar veel sneller is ook echt niet nodig. Je hoeft immers geen fotoalbum of complete symfonie van Beethoven te versturen via die connectie. Je verstuurd korte opdrachtjes zoals 'stel frequentie in op 50.313 MHz', of 'zet zender uit'.
| Menu item | Item plus nieuwe waarde |
| 01-02 | AGC MID Delay => 700 (default) |
| 05-06 | CAT RATE => 9600 |
| 05-07 | CAT TOT => 1000mSec |
| 05-08 | CAT RTS => Disable |
| 07-12 | PC Keying => Off |
| 08-01 | Data Mode => Others |
| 08-03 | Other Display => 1500 |
| 08-04 | Other Shift => 1500 |
| 08-05 | DATA LCUT Freq => 100Hz |
| 08-06 | DATA LCUT Slope => 18dB/Oct |
| 08-07 | DATA HCUT Freq => 3000Hz |
| 08-08 | DATA HCUT Slope => 18dB/Oct |
| 08-09 | DATA In Select => Rear |
| 08-10 | DATA PTT Select => DAKY |
| 08-12 | DATA BFO => USB |
| 16-03 en 16-06 | HF PWR (en 50M PWR) => 50 |
Deze instellingen zullen vast niet de beste zijn, maar voor mij werkt het prima. Je kunt deze als leidraad gebruiken voor jezelf.
Voor de liefhebber heb ik nog een PDF gemaakt met daarin alle menu opties die de FT-891 heeft.
Deze vind je hier. Tip: print het uit en houd deze binnen handbereik.
De gele regels heb ik t.o.v. de 'default' instellingen aangepast.